شناسایی ریسک‌های پروژه برای موفقیت در برنامه‌ریزی موثر مدیریت ریسک بسیار مهم است. اگر شما در یک سازمان بپرسید که “بزرگترین ریسک شما چیست”، ممکن است 100 پاسخ مختلف از 100 نفر مختلف دریافت کنید. بدترین حالت نیز نداشتن پاسخ برای این سوال است. شاید اصلیترین دلیلش تعریف بیش از حد آزادانه این کلمه باشد. می‌توان آن را به شیوه‌های مختلف در صنایع مختلف تعریف کرد. بنابراین، بیایید مفهموم آن را محدودتر کنیم. تمام مدیران می توانند این کار را با پرسش های ساده ای انجام دهند و به آرامی شروع به شناسایی بزرگترین تهدیدها برای کسب‌و‌کار می‌کنند.
آنچه در این مطلب می‌خوانید
ریسک چیست؟
ریسک، عدم قطعیت، احتمال وقوع نتایج مختلف و یا تفاوت بین چیزی که انتظار می‌رود با چیزی که واقعا اتفاق میافتد، است. (می‌تواند مثبت و یا منفی باشد)
چه چیزی در معرض ریسک است؟
ما می‌توانیم ریسک را در دسته‌بندی‌های متفاوتی قرار دهیم و متناسب با صنعت مورد نظر بزرگترین ریسک‌ها از یکی از این دسته بندی ها نشأت می‌گیرد.
- دارایی ها؛ منقول و غیر منقول
- منابع انسانی؛ کارمندان، پیمانکاران، تامین کنندگان، و روابط دیگر کسب و کار
- تعهدات؛ ریسک های مربوط به عدم شفافیت در موارد قراردادی و قوانین مدنی
- درآمد خالص؛ این نرخی ست که به نوسانات سرمایه انسانی، بازار مالی، مقررات دولتی و مشتریان بستگی دارد.
12 روش برتر برای شناسایی ریسک‌های پروژه
در ادامه به 12 تکنیک و روش شناسایی ریسک‌های پروژه می‌پردازیم که می‌توانید با بهره‌گیری کامل آنها ریسک‌ها را به خوبی شناسایی کنید!
1- طوفان فکری:
طوفان فکری بهترین تکنیک برای مسائل بدون ساختار است. اعضای گروه به صورت شفاهی ریسک‌هایی را شناسایی می‌کنند که فرصت ایجاد ایده برای دیگران را نیز فراهم می کنند.
برای رسیدن به نتیجه مطلوب، ضروری است شرکت‌کنندگانی را انتخاب کنید که با موضوعات مورد بحث آشنا هستند. یک یادداشت‌کننده هم باید برای ثبت ایده هایی که مورد بحث قرار می گیرند منصوب کنید.
در صورتی که تمایل دارید اطلاعات بیشتری در رابطه با این تکنیک پرکاربرد کسب نمایید، مقاله “طوفان فکری و 5 تکنیک موثر طوفان فکری” را بخوانید.
2- نظرسنجی و پیمایش:
نظرسنجی یک تکنیک است که لیستی از سوالات برای ریسک در یک زمینه خاص طراحی شده است. محدودیت این روش این است که افراد به طور ذاتی تمایل به تکمیل نظرسنجی ها ندارند و ممکن است اطلاعات دقیق ارائه ندهند. اطلاعات حاصل از آن به دلیل وجود فرضیاتی در پاسخ ها و سوالات ممکن است دقیق نباشند.
3- مصاحبه:
مصاحبه‌ها یک راه موثر برای شناسایی ریسک‌های پروژه است. مصاحبه های گروهی می تواند در تشخیص منشا ریسک در یک پروژه کمک کند. فرآیند مصاحبه اساسا یک فرآیند پرسش است. این کار به وسیله یک تسهیلگر و سوالاتش جهت دهی میشود.
4- گروه های کاری:
گروه های کاری راه بسیار خوبی برای تجزیه و تحلیل یک موضوع خاص برای شناسایی ریسک‌هایی هستند که ممکن است برای گروه شناسایی ریسک واضح و قابل تشخیص نباشند.
گروه کاری معمولا یک گروه جداگانه از افرادی است درون پروژه هستند که شناسایی ریسک را انجام می دهند.
5- دانش ضمنی:
مجموعه اطلاعاتی است که شخص به واسطه تجربیات خود بهدست آورده است.
پیشنهاد مطالعه
فهرست مشکلات (issue log) چیست و چه کاربردی دارد؟
6- دانش مستند:
دانش مستند مجموعه اطلاعات یا داده هایی است که در مورد یک موضوع خاص ثبت شده است. این یک منبع اطلاعاتی است که بینشی را در زمینه ریسک خاصی فراهم می‌آورد. هنگام استفاده از هر گونه اطلاعات مبتنی بر دانش باید اطمینان داشته باشید که آن مرتبط و قابل استفاده برای موقعیت فعلی نیز میباشد.
7- لیست ریسک:
معمولا فهرستی از ریسک‌ها است که در سازمان‌های مشابه و یا موقعیت های مشابه تهیه شده است. هنگام استفاده از این نوع از لیست‌ها باید اطمینان حاصل کنید که آن مرتبط و قابل استفاده برای موقعیت فعلی نیز میباشد.
8- سوالات محرک ریسک:
شامل فهرستی از شرایط یا حوادث در یک حوزه خاص میشود که می تواند منجر به شناسایی ریسک شود. اینها شرایط یا حوزه هایی هستند که ریسک درون آنها شناسایی شده است. این سوالات ممکن است در بخشهایی مانند عملکرد، هزینه، برنامه، برنامه نویسی و غیره گروه بندی شود.
9- درس آموخته‌ها:
درس‌هایی که آموخته شده است، دانش تجربی است که به اطلاعات متصل شده و ممکن است مربوط به حوزه‌های مختلف سازمان باشد.
این منبع اطلاعات ممکن است شما را در شناسایی ریسک‌های پروژه و سازمان خود راهنمایی کند. هنگام استفاده از این نوع اطلاعات باید اطمینان حاصل کنید که آن مرتبط و قابل استفاده برای موقعیت فعلی نیز میباشد.
10- اطلاعات تاریخی برای شناسایی ریسک‌های پروژه:
این اطلاعات اساسا همانند دانش مستند است. تفاوت این است که اطلاعات تاریخی معمولا به عنوان واقعیت پذیرفته شده است.
11- قالب‌های مهندسی:
مجموعه ای از نمودارهای جریان برای جنبه های مختلف است. این الگوها مقدماتی هستند و به عنوان راهنمایی عمومی برای انجام ارزیابی فعالیت‌ها در نظر گرفته شده اند و برای شناسایی ریسک‌های پروژه به کار می‌روند.
12- نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ریسک پذیری
انواع مختلفی از تحلیل ریسک گرا وجود دارد. دو تکنیک مانند تجزیه و تحلیل درخت خطا و تجزیه و تحلیل درخت وجود دارد. اینها روش‌های از بالا به پایین هستند که تعیین می‌کنند کدام وقایع، شرایط یا اشتباهات می‌تواند منجر به یک رویداد نامطلوب شود. این رویداد با توجه به توالی فعالیت‌ها و پیامدهای مرتبط می‌تواند منجر به ریسک برنامه شما شود.
جمع بندی شناسایی ریسک‌های پروژه
شناسایی ریسک‌های پروژه برای ساخت و کنترل کردن برنامه مدیریت ریسک، بسیار مهم و ضروری است. ریسک‌ها رویدادی احتمالی هستند که در صورت بروز، نتایجی متفاوت با نتیجه برنامه ریزی شده را به‌وجود می‌آورند. ما می‌توانیم با استفاده از ابزارهای متعددی به شناسایی ریسک‌ها بپردازیم و با شناسایی زودهنگام ریسک‌های پروژه اقدامات لازم جهت جلوگیری از تبدیل تهدیدها به مشکلات و مسائل واقعی و اقدامات لازم برای تبدیل فرصت ها به موقعیت های پیشرفت را اتخاذ کنیم.
همچنین در صورتی که مایل هستید در مدیریت ریسک پروژه‌ها متخصص و حرفه‌ای شوید، شرکت در دوره مدیریت ریسک پروژه‌ها و دریافت گواهی RMP را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
همچنین می‌توانید در کارگاه آشنایی با مدیریت ریسک نیز شرکت نمایید.
دیدگاهتان را بنویسید