براساس اصلي كه در سال 1897 ويلفرد پارتو در اقتصاد اجتماعي بيان كرد، حدود 80 درصد نتايج از 20درصد علل ناشي مي‌شوند! این اصل به قانون پارتو (Pareto principle) یا اصل 80/20 مشهور است.
در این مطلب سعی داریم به صورت ساده و کاربردی این قانون را برای شما تشریح کنیم و جهت انجام فرایندهای تحلیلی رسم نمودار پارتو را نیز به شما آموزش دهیم. با PMPiran همراه باشید.
تعریف قانون پارتو یا 80/20 با مثال
اجازه دهید این قانون را با یک مثال عملی درک کنیم:
فرض کنید به شما به‌عنوان یک تحلیلگر کسب‌وکار بگویند حوادث رانندگی از 16 علت مختلف حاصل می‌شوند؛ حال پاسخ شما چیست؟!
آیا راهکار درست این است که بدون دسته‌بندی این علل به دنبال حل تک تک آن‌ها باشیم؟!
یا اینکه طبق قانون 80/20 می‌توانیم آن 20% از عواملی که باعث 80% این اتفافات هستند را شناسایی کنیم و رفع آن‌ها را در اولویت قرار دهیم!
قطعا اصل پارتو را در زندگی شخصی و کاری خود بارها حس کرده‌اید! سعی کنید کارهایی که اغلب موفقیت شما را رقم می‌زنند در ذهن خود تجسم کنید تا ادامه مطلب برای شما ملموس‌تر شود.
با آموخته‌هایی که در این مطلب کسب خواهید کرد، می‌توانید آن 20% اقداماتی که در زندگی شخصی و کاری خود 80% موفقیت‌هایتان را رقم می‌زنند شناسایی کنید.
همچنین می‌توانید آن 20% اقدامات بیهوده‌ای که 80% زمان شما را تلف می‌کنند شناسایی کنید. پس از آن، کار ساده‌تر می‌شود زیرا دیگر با کوهی از مشکلات مواجه نیستید و اولویت‌هایی دارید!
کاربرد قانون پارتو یا اصل 80/20 چیست؟
اولویت‌بندی یکی از اصلی‌ترین وظایف مدیریتی یک سازمان است. اگر مدیران وظایف و اهداف سازمانی خود را اولویت‌بندی نکنند، سازمان به سوی مسیر اشتباه و در نهایت سقوط پیش خواهد رفت. بنابراین، مدیران نیاز به اولویت‌بندی وظایف خود و تمرکز بر موارد اولویت‌بندی شده دارند.
اصل 80/20 یکی از بهترین و مشهورترین اصولی است که در این زمینه استفاده می‌شود.
با رسم نمودار پارتو مهمترین عوامل را شناسایی کنید!
نمودار پارتو یک هیستوگرام است که می‌توانیم برای ارتباط نتایج آنالیز علت ریشه‌ای (Fish Bone) از آن استفاده کنیم.
نمودار پارتو یک شکل ویژه از نمودار میله‌ای است که برای تأکید بر مهمترین عامل در بین مجموعه‌ای از داده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
محور عمودی می تواند هر دسته از اطلاعاتی را که برای تیم محصول مهم است، از جمله هزینه، فراوانی یا پیامدهایی مانند زمان یا پول را به تصویر بکشد. محور افقی می‌تواند دسته‌بندی از داده‌هایی که اندازه‌گیری می‌شوند را نشان دهد.
هنگام تجزیه و تحلیل مسائل، محور عمودی ممکن است فراوانی‌هایی از قبیل اینکه چه انواعی از مشکلات اتفاق می‌افتند، چند بار یک نوع علت شناسایی شده یا کل هزینه مربوط به حل مسائل مختلف محصول را نشان دهد.
نتایج داده‌ها به ترتیب نزولی نمایش داده می‌شوند تا به راحتی توجه را به مسائل، علت‌ها یا هزینه‌هایی که بیشترین اهمیت را دارند جلب کند.
نمودار پارتو به نشان دادن اصل 80/20 کمک می‌کند. یعنی اینکه 80% از مشکلات را می‌توان به 20% علت‌ها بازگرداند. دیاگرام‌های پارتو همچنین به عنوان نمودارهای پارتو نیز شناخته می‌شوند.
چه زمانی باید از نمودار پارتو یا قانون 80/20 استفاده کنیم؟
- هنگام تجزیه و تحلیل داده‌ها در مورد فراوانی مشکلات یا علل یک فرآیند
- هنگامی که مشکلات یا دلایل زیادی وجود دارد و می‌خواهید به مهمترین آن‌ها توجه کنید
- هنگام تجزیه و تحلیل دلایل گسترده با نگاه به مؤلفه‌های خاص آن‌ها
- هنگام برقراری ارتباط با دیگران در مورد داده‌های خود
روش رسم نمودار PARETO
- تصمیم بگیرید که چه طبقه بندی‌ای را برای گروهبندی موارد استفاده خواهید کرد.
- تصمیم بگیرید که چه اندازه‌گیری مناسب است. اندازه‌گیری‌های متداول عبارتند از فراوانی، کمیت، هزینه و زمان.
- تصمیم بگیرید که چه دوره‌ای را نمودار پارتو پوشش می‌دهد: یک چرخه کار؟ یک روز کامل؟ یک هفته؟
- داده‌ها را جمع‌آوری کنید، هر بار طبقه‌بندی را ضبط کنید یا داده‌هایی را که از قبل وجود دارند؛ یکپارچه کنید.
- اندازه گیری‌های چزئی برای هر طبقه را انجام دهید.
- برای اندازه گیری‌هایی که جمع کرده‌اید مقیاس مناسبی را تعیین کنید.
- برای هر دسته میله‌ها را بسازید و برچسب بزنید. بلندترین را در سمت چپ و به همین ترتیب ادامه دهید. اگر دسته‌های زیادی با اندازه گیری‌های کوچک وجود داشته باشد، می‌توانند به عنوان “سایر” طبقه‌بندی شوند.
- برای هر دسته‌بندی درصد را محاسبه کنید
- محاسبه و جمع کردن مبالغ تجمعی
استفاده از قانون 80/20 برای همگان ضروری است!
نمودار پارتو یا همان 80/20 از مهمترین تکنیک‌هایی است که تحلیلگران کسب‌وکار و مدیران از آن استفاده می‌کنند. گرچه اگر این قانون را برای زندگی شخصی خود نیز به‌کار گیرید، به زودی شاهد تاثیر آن بر رشد و توسعه فردی خود نیز خواهید بود!
امیدواریم این مطلب راهنمایی خوبی برای به‌کارگیری این قانون باشد و آن را به دوستان خود نیز پیشنهاد دهید.
منبع:
The PMI Guide to Business Analysis
دیدگاهتان را بنویسید