اسکرام چیست؟ چارچوب یا متدولوژی؟ + کاربردهای اسکرام

قبل از اینکه به سراغ تعریف و کاربردهای اسکرام (Scrum) برویم، به یک پله عقب‌تر باز می‌گردیم. همانطور که بارها در متون متفاوت دیده و شنیده‌اید اسکرام یک چارچوب است و نه یک متدلوژی.
در ابتدا به بررسی معنا و تفاوت چارچوب و متدلوژی می‌پردازیم سپس اسکرام را تعریف می‌کنیم.

تفاوت چارچوب و متدلوژی چیست؟ چرا اسکرام یک چارچوب است؟

متدلوژی مجموعه ای از روش‌ها و مراحلی است که در محیطی مشخص پیاده سازی می‌شود.

چارچوب یک زیرساخت اساسی است که زیربنای یک سیستم را می‌سازد.

اسکرام چیست؟

اسکرام یک چارچوب برای توسعه، تحویل و نگهداری محصولات پیچیده است، در نتیجه اسکرام به جای وضع قوانین سخت‌گیرانه که شما را وادار به انجام آن کند، در واقع راهنمایی برای پیشبرد کارها پیش روی ما می‌گذارد.

اسکرام بجای اینکه دستوالعمل‌ها و فرآیندهای از پیش تعیین شده‌ای را پیش روی شما بگذارد، خودش را با محیط کسب و کار شما سازگار (Adapt) می‌کند تا بتوانید مطابق با نیازها و اهدافی که دارید از آن استفاده کنید.

طبق نسخه 2017 راهنمای اسکرام این چارچوب از تیم‌هایی به همراه نقش‌ها، رویدادها، مصنوعات و قوانین مرتبط با آن‌ها تشکیل شده است.

ویژگی‌های اسکرام

• سبک وزن است.
• فهم آن ساده است.
• تسلط بر آن و استفاده از آن دشوار است.

شفاف سازی چارچوب اسکرام

باور غلط 

اسکرام تمامی مشکلاتی که در توسعه نرم افزارها وجود دارد را حل می‌کند.

واقعیت 

اسکرام مشکلاتی که در پروژه های چابک وجود دارد را به ما نشان (برایمان مشخص می‌کند) تا برای حل آن اقدام کنیم.
اسکرام مشکلات موجود در کار ما را حل نمی‌کند، بلکه آن ها به شکل واضحی به ما نشان ‎می‌دهد تا پس از آن تیم خودسازمانده اسکرام (Self- organize team) برای حل آن اقدام ‌‌کنند.
اسکرام یک مفهوم و چارچوب وسیع است که در همه فرآیندهای ساخت و یا توسعه محصولات پیچیده و تمامی کسب و کارهایی که با رویکرد چابک مدیریت می‌شوند کاربرد دارد.

چرا از اسکرام استفاده کنیم؟

1- سازگاری با شرایط (Adaptability)

اسکرام تغییرات در پروژه‌ها را در آغوش می‌گیرد. در واقع فرآیندهای اسکرام برای رویارویی با تغییرات طراحی شده‌اند تا بتوان با استفاده از این قابلیت محصول بهتری را به مشتری ارائه داد.

2- کسب رضایت ذینفعان (Stakeholder Satisfaction)

یکی از مهم ترین اهداف در هر نوع پروژه‌ای جلب رضایت ذینفعان آن پروژه است که اسکرام توانسته با استفاده از رویکرد مشارکت گونه‌ای که در فرآیندهایش دارد به این هدف مهم دست پیدا کند.

3- تحویل با ارزش‌ترین بخش کار در اولین اولویت (Early Delivery of high value product)

در چارچوب اسکرام میزان ارزش حاصل شده تعیین کننده خواهد بود. اسکرام به گونه‌ای طراحی شده که حداقل در هر بازه ای از ماه (اسپرینت) بخشی از محصول به مشتری تحویل داده می‌شود، در این بین نحوه‌ی چیدمان کارها به گونه ای است که کار با بالاترین ارزش در اولین اولویت قرار می‌گیرد تا تحویل مشتری داده شود.

4- بازخورد و بهبود مستمر (Continuous Development)

حتما تا به حال دربار‌ه‌ی مفهوم بهبود مستمر و یا چرخه‌ی دمینگ شنیده‌اید. در بهبود مستمر شما همواره به بهتر شدن روند انجام کارها می‌اندیشید به این شکل که پس از برنامه ریزی و انجام کار، نحوه ی عملکرد و بهره‌وری کارتان را بررسی می‌کنید و در صورتی که نیاز به اصلاح بود آن را اصلاح می‌کنید.

این چرخه و یا بهتر است بگوییم طرز تفکر در هر کتاب و استانداردی یک ردپایی از خودش گذاشته است و چارچوب اسکرام هم از این قاعده مستثنی نیست.

در اسکرام با دریافت بازخوردهای مستمر و تحویل بخشی از محصول در هر بازه‌ی زمانی که با آن اسپرینت (Sprint) می‌گوییم و دریافت بازخورد از مشتری نحوه‌ی انجام کارها را بهبود می‌بخشیم.

برای استفاده از اسکرام در پروژه‌ها دلایل بیشتری وجود دارد که در این بین به بیان برخی از آن‌ها بسنده کردیم.

آشنایی با تیم اسکرام

تیم اسکرام به طور کلی شامل 3 نقش است:

• مالک محصول
• تیم توسعه
• اسکرام مستر

تیم‌های اسکرام خود سازمانده و فرا وظیفه‌ای هستند و خودشان بهترین روش انجام کار را انتخاب می‌کنند. اینگونه تیم‌ها به جای این‌که توسط شخص دیگری از خارج تیم مدیریت شوند تمام شایستگی‌های لازم برای انجام کار را بدون وابستگی به خارج تیم دارند.

الگوی تیم در اسکرام به گونه‌ای طراحی شده تا انعطاف‌پذیری، خلاقیت و تولید بهبود پیدا کند.

در مطلب دیگری، هر 3 نقش را کامل توضیح داده‌ایم. اینکه هرکدام چه وظایفی دارند، چه ویژگی‌هایی دارند و در کل چطور با یکدیگر به خلق ارزش کمک می‌کنند.

پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را مطالعه کنید: “همه چیز درمورد تیم اسکرام و اسکرام مستر”

جمع بندی کاربردهای اسکرام

پس بطور کلی این چارچوب در موارد زیر استفاده می‌شود:
• توسعه محصولات
• ساخت و تحویل محصولات
• نگهداری و پشتیبانی کردن از محصولات

اما اسکرام فقط محدود به کارهای مربوط به محصولات نمی‌شود، بلکه در زمینه‌های زیر نیز استفاده می‌شود:
• توسعه و ارتقا تیم‌ها
• توسعه و بهبود محیط‌های کاری (Working Environment)