در این مقاله سعی داریم شما را از دردسر‌های هزینه غرق شده نجات دهیم. با تحلیل و آگاهی از هزینه غرق شده (sunk cost) یا هزینه از دست رفته، شما می‌توانید در شرایط حساس، بهترین تصمیم را برای کسب‌وکارتان بگیرید. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
آنچه درمورد هزینه غرق شده خواهید خواند
هزینه غرق شده (sunk cost) یا هدررفته چه اهمیتی دارد؟
در هر محیط، سن یا هر جایگاهی که باشید در هرزمینه‌ای شاهد تغییراتی خواهید بود. تغییر بخش جدانشدنی دنیای کنونی است. گاهاً ممکن است تصور کنیم که این تغییرات به ضرر ما هستند و متاسفانه جایگاه قبلی که داشته‌ایم را از دست داده‌ایم اما در حقیقت ما باید با تغییرات روبرو شویم و از آن‌ها به نفع خودمان استفاده کنیم.
(بخشی از کتاب جذاب چه کسی پنیر مرا جابه‌جا کرد نوشته دکتر اسپنسر جانسون)
لابد می‌پرسید این مطلب چه ارتباطی با مدیریت هزینه یا هزینه از دست رفته دارد؟!!
در دنیای کنونی ما هر روز بارها تغییراتی را در محیطمان می‌بینیم که اکثر آن ها از محیط بیرونی به ما تحمیل می‌شوند در این لحظه ما باید بتوانیم شرایط را بررسی کنیم و بهترین تصمیم را بگیریم. داشتن این مهارت در مدیریت پروژه بسیار حیاتی است.
بپذیرید که اشتباه کرده‌اید!
بسیاری از مدیران به دلیل بزرگ بودن مبلغی که قبلاً در دوره‌های قبلی سرمایه‌گذاری کردهاند، به سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها ادامه می‌دهند. آن‌ها نمی‌خواهند با تعطیل کردن پروژه‌ای که ثابت شده است سودآوری ندارد، “سرمایه‌گذاری خود را از دست بدهند”، بنابراین همچنان پول بیشتری را وارد آن می‌کنند!
از نظر منطقی، آن‌ها باید سرمایه‌گذاری‌های قبلی را به‌عنوان هزینه غرق شده (sunk cost) در نظر بگیرند و در نهایت هنگام تصمیم‌گیری در مورد ادامه سرمایه‌گذاری‌های بعدی، آن‌ها را در نظر نگیرند. لازم است بدانید که هزینه غرق شده با عبارت هزینه ازدست رفته یا غیرقابل بازگشت نیز شناخته می‌شود.
یک تعریف علمی از هزینه ازدست‌رفته (sunk cost)
هزینه ازدست‌رفته، هزینه‌ای است که قبلاً پرداخت شده و به‌هیچ‌وجه قابل بازیابی نیست.
ازآنجاکه این هزینه‌ها قابل بازیابی نیستند، به‌هیچ‌وجه نباید در تصمیمات مالی آینده نقش داشته باشند.
پول خرج شده و در بودجه بعدی شما عاملی نیست. به همین ترتیب، اگر تجارت شما در حال شکست است و تنها گزینه شما تعطیل کردن آن است، در واقع با این کار ضررهای خود را کاهش می‌دهید.
مثال‌هایی از هزینه‌های غیرقابل‌برگشت (sunk cost)
برای درک بهتر هزینه هدررفته، ارتباط دادن آن با شرایط زندگی واقعی مفید به نظر می‌رسد. در اینجا چهار نمونه از هزینه‌های غیرقابل برگشت آورده شده است:
- مثال هزینه غرق شده در بازاریابی
- نمونه هزینه غرق شده در تحقیق و توسعه
- مثال هزینه غرق شده در آموزش
- مثال هزینه غرق شده در استخدام
-
مثال بازاریابی از هزینه غرق شده
ازآنجاکه همه مشاغل تجاری محصولات و خدمات خود را به بازار عرضه می‌کنند، هزینه بازاریابی نمونه‌ای عالی از هزینه غرق شده است. هر مبلغی که برای بازاریابی یا تبلیغات خرج می‌کنید، پولی است که پس نخواهید گرفت.
بیایید در نظر بگیریم شما یک سرویس پخش موسیقی ایجاد کرده‌اید و 5000 دلار برای بازاریابی و تبلیغات هزینه کرده‌اید تا محصول خود را به مصرف‌کنندگان معرفی کنید. در نهایت، مشخص شد که بازاریابی و تبلیغات انجام شده همگی بی‌تأثیر بودند و ازآنجاکه شما در حال حاضر 5000 دلار هزینه کرده‌اید، این مبلغ به‌عنوان هزینه غرق شده در نظر گرفته می‌شود.
این موضوع نباید در تصمیم‌گیری‌های بعدی مورداستفاده قرار گیرد و بنابراین بهترین تصمیم منطقی این است که شما نباید در این زمینه سرمایه‌گذاری اضافی انجام دهید.
-
نمونه هزینه غرق شده در تحقیق و توسعه
به‌عنوان یک فرد صاحب مشاغل، احتمالاً هزینه خود را برای تحقیق و توسعه محصولات آینده یا فعلی خود خرج خواهید کرد.
فرض کنیم شما 10 هزار دلار برای تولید تلفن همراه جدید هزینه می‌کنید. بااین‌حال، پس از عرضه محصول، هیچ مصرف‌کننده‌ای تمایل به خرید تلفن همراه جدید شرکت شما را ندارد. 10،000 دلاری که شما برای توسعه تلفن همراه خرج کردید، یک هزینه ناچیز در نظر گرفته می‌شود زیرا این یک سرمایه‌گذاری ناموفق بود، شما دیگر آن را بازیابی نخواهید کرد و بنابراین، نباید در تصمیمات خود در مورد سرنوشت تلفن همراه در نظر بگیرید.
-
مثال هزینه غرق شده در آموزش
فرض کنید شما صاحب یک فروشگاه هستید و 30000 دلار برای آموزش کارکنان خود در مورد چگونگی استفاده از نرم‌افزار جدیدی که روی رایانه‌های شرکت خود نصب کرده‌اید هزینه می‌کنید. بعد از مدتی، نرم‌افزار دیگر مطابقت ندارد و شما نیاز به استفاده از نرم‌افزار دیگری را تشخیص می‌دهید.
این امر مستلزم این است که شما کارمندان خود را دوباره آموزش دهید. 30000 دلاری که شما برای آموزش کارمندان خود برای تهیه اولین نرم‌افزار صرف کردید، هزینه غرق شده(sunk cost) در نظر گرفته می‌شود زیرا هرگز بازیابی نمی‌شود.
-
مثال هزینه غرق شده در استخدام
فرض کنید شما صاحب یک شرکت هستید و به دنبال استخدام کارمند جدیدی هستید. به‌محض یافتن یک کاندیدای آینده‌دار، به آن‌ها 5000 دلار پاداش استخدام پیشنهاد می‌دهید. اگر این کارمند استخدام شد اما در نهایت کار مورد انتظار شما را انجام نداد، 5000 دلار پاداش استخدام را می‌توان یک هزینه غرق شده در نظر گرفت. به‌عبارت‌دیگر، فقط به دلیل رسیدن به پایان کار خود، پاداش استخدام 5000 دلاری را دوباره مشاهده نخواهید کرد.
چه کنیم که به دام هزینه غرق شده نیفتیم؟
وقتی نوبت به سرمایه‌گذاری می‌رسد، احساسات و تعصبات غیرمنطقی می‌تواند هزینه‌های بسیار زیادی برای شما داشته باشد.گرچه انگیزه برای به‌دست‌آوردن بیشترین سود برای شما بسیار خوشایند است، اما مهم است که نگذارید به یک دام سرمایه‌گذاری تبدیل شود.
در واقع، یکی از دشوارترین سوگیری‌های رفتاری برای غلبه در زمان سرمایه‌گذاری، دام هزینه غرق شده است. آنچه شما باید بدانید دقیقا اینجاست …
اول از همه شما باید تعریف هزینه غرق شده را بدانید. همان‌طور که قبلاً بیان کردیم به طور خلاصه هزینه غرق شده پولی است که قبلاً هزینه شده است و نمی‌توانید آن را پس بگیرید. وقتی منطقی به وضعیت نگاه می‌کنید، پول در حال حاضر هزینه شده است، بنابراین نباید بر تصمیماتی که در آینده می‌گیرید تأثیر بگذارد.
متأسفانه، این طرز فکر و رفتار به‌خصوص وقتی سرمایه‌گذاری می‌کنید این‌گونه نیست. این احتمال وجود دارد که اگر شما سرمایه خود را برای سرمایه‌گذاری که ضرر می‌کند قرار دهید، ممکن است در سرمایه‌گذاری ثابت‌قدم باشید و در برخی موارد حتی ممکن است پول بیشتری در سرمایه‌گذاری غرق شده قرار دهید، به این امید که بهبودی سود بیشتری هم برای شما به همراه داشته باشد.
پیشنهاد مطالعه
نگاهی دقیق تر به هزینه کیفیت (Cost of Quality) و کاربردهای آن
چگونه از هزینه‌های غرق شده (sunk cost) جلوگیری کنیم؟
خوب، آگاهی از پتانسیل تعصب در این زمینه اولین قدم خوب است. علائمی را که احتمالاً در دام هزینه غرق شده قرار دارید و ممکن است مغز منطقی خود را خاموش کنید، تشخیص دهید.
برخی از راه‌های دیگر برای جلوگیری از تله هزینه از دست رفته عبارت‌اند از:
سرمایه خود را با دید تجزیه‌وتحلیل بررسی کنید. نگاهی سخت و صادقانه به سرمایه‌گذاری بیندازید. کمی تحلیل بنیادی انجام دهید. آیا پرچم‌های قرمزی وجود دارند که باید از آن‌ها آگاهی داشته باشید؟ اگر پاسخ مثبت است و اصول اساسی به طور مناسب حاکم نیست ممکن است وقت آن رسیده باشد که ضررهای خود را کاهش داده و ادامه دهید.
پس یک استراتژی سرمایه‌گذاری ایجاد کنید. یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از هرگونه تعصب رفتاری در ایجاد مشکلات سهام، ایجاد یک استراتژی سرمایه‌گذاری است. یک برنامه سرمایه‌گذاری خوب می‌تواند به شما کمک کند پورتفولیو خود را به روشی ارزیابی کنید که حساسیت شما به تعصبات – از جمله دام هزینه غرق شده – را کاهش دهد.
پورتفولیوهای خود را مرتباً مرور کنید. به‌عنوان بخشی از استراتژی سرمایه‌گذاری خود، زمان‌های منظمی را برای بررسی پورتفولیوها تنظیم کنید. برای بیشتر سرمایه‌گذاران، سالی یک یا دو بار کافی است. به دارایی‌های خود نگاه کنید، مشخص کنید کدام‌یک عملکرد کمتری دارند و مشخص کنید که کدام‌یک را می‌توانید بفروشید.
انواع مختلف سفارش را برای کاهش ضرر در نظر بگیرید. اگر معاملات شما کمی بیشتر است، استفاده از سفارش‌های محدود یا توقف را در نظر بگیرید تا در کل ضررهای شما را کاهش دهد. با کمک استراتژی سرمایه‌گذاری خود، آنچه برای شما منطقی است در نظر بگیرید.
برای اطلاعات بیشتر از انواع هزینه‌ها در مدیریت پروژه می‌توانید مقاله‌ی دیگری در وبلاگ ما مرتبط با مدیریت نقدینگی و هزینه‌ها را بخوانید.
پیشنهاد یک کتاب …
اگر می‌خواهید از لنزی متفاوت به دنیا نگاه کنید پیشنهاد می‌کنیم، کتاب هنر شفاف اندیشیدن، نوشته رولف دوبلی، ترجمه عادل فردوسی‌پور را حتما مطالعه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید